„Problemy będziemy mieli zawsze. Nie problem jest problemem, lecz to, jak ludzie sobie z nim radzą. To właśnie niszczy ludzi, a nie problem. Kiedy więc uczymy się inaczej sobie radzić, inaczej traktujemy problemy — i ich oblicze się zmienia”
V. Satir
Każdy psycholog powinien kierować się etyką swojego zawodu, każdy terapeuta jest także zorientowany na nurt psychoterapii, według której pracuje.
Psychoterapia to nie jednolity zestaw mechanizmów pomocy, a wieloraki zbiór praktykowanych i odmiennych szkół różniących się teorią czy choćby podejściem do problemu i klienta. Świadomość takiej różnorodności form pracy terapeutycznej otwiera drzwi do świata, w którym każdy może znaleźć odpowiednią dla swoich potrzeb terapię. Trudności stwarza ograniczona dostępność do poszczególnych rodzajów psychoterapii i wybór odpowiedniej dla siebie. Jak zacząć?
Początkowe konsultacje stanowią informację dla Ciebie i służą podjęciu właściwej decyzji o zalecanej formie pracy. Jednak spośród tej wyłaniającej się palety szkół psychoterapeutycznych jednymi z najważniejszymi wyznaczników skuteczności w terapii to cechy osobiste terapeuty, które niejako zachęciły go do praktykowania określonego kierunku. Niezależnie jak dobrze jest posiadać tak wiele barw pomocy do osiągnięcia naszego celu, wciąż pozostaje ważne to, kto ten obraz maluje. To Ty wybierasz właściwego partnera do tej pracy, z którym się dobrze czujesz, któremu będziesz ufać. Jeśli tak nie jest, w czasie konsultacji możesz poprosić o skierowanie do innego terapeuty.
Czym ja się kieruję w swojej praktyce?
Pracując w nurcie terapii systemowej, nauczyłam się odnajdywać wyjątkowość potencjału każdego człowieka, doceniać jego siły i energię, włożone w to, by znaleźć się w tej chwili swojego życia. To swoisty sposób myślenia o człowieku jako systemie, w którym elementy wynikają z siebie i tworzą niepowtarzalną i bezcenną wartość samą w sobie. System tworzy swój subiektywny obraz świata, którym rządzą wartości i zasady powstałe dla wszystkich jego elementów. Zrozumienie tych wzajemnych oddziaływań i rozszerzenie wglądu klienta w swój system, należy do jednych z zadań terapeuty. Zakładając, że każdy system posiada w sobie wszystkie niezbędne zasoby do tego, by sprawnie funkcjonować, terapeuta świadomie dąży do wydobycia tego, co nie zostało jeszcze zauważone. Zachęca do tworzenia nowych historii o życiu, doświadczeniach, o problemie i rozwiązaniu. Sprowadza się to do poglądu, że każdy może być szczęśliwy, kiedy nauczy się postrzegać swój świat w zachęcający sposób. Zachowanie neutralności przy szacunku, empatii i ciekawości wobec bagażu doświadczeń jaki przynosi ze sobą klient, sprzyja tworzeniu nowych znaczeń w poszukiwaniu zasobów człowieka przez pytania o relacje elementów (np. członków rodziny), pracy z przedmiotami i przestrzenią, w zachęcaniu do eksperymentów w testowaniu zmian. Rodzaj działań dyktowany jest tutaj kategorią użyteczności, wszystko co może być pomocne dla klienta jest wartością godną wprowadzenia do procesu terapeutycznego. Mając świadomość specyfiki jednostki, nie poszukujemy jedynej, uniwersalnej prawdy, a własnej, odpowiadającej obrazowi klienta wersji rozwiązania, ewoluującej wraz z jego rozwojem.
Terapeuta swobodnie i naturalnie wraz z klientem buduje charakter spotkania, zapraszając go do działania. Dla terapeuty ważne jest to, co widzi klient i co może dostrzec, dopóki coś nie zostanie zauważone, w życiu klienta nie istnieje. Dlatego terapeuta prowadzi rozmowę tak, aby podążając za sposobem myślenia klienta, proponować akceptowalne przez niego nowe sposoby wpływu na problem, w oparciu o mocne strony tej osoby. Klient natomiast decyduje o użyteczności i wyborze rozwiązań, decydując co dla niego jest najlepsze i stając się tym samym twórcą własnych zmian. W trakcie tego procesu ciężar problemu staje się bodźcem do rozwoju, a nie źródłem destrukcyjnych informacji jakie początkowo przynosi ze sobą klient.
Terapia systemowa to jak wspominanie swojego życia w nowy, pozytywny sposób i budowanie swojej siły jako wpływowego autora swojego przyszłego losu. Daje poczucie zrozumienia i akceptacji takim, jak się jest. Jest to kojące, ale i leczące doświadczenie. Dzięki proponowanej formie pomocy w nowym sposobie myślenia, terapia systemowa ma obszerne zastosowanie w klasyfikacji szeroko pojmowanych problemów. Przewidywalny czas pracy to od kilku spotkań do roku, z przeważnie dwutygodniową przerwą między sesjami, które mogą się jeszcze wydłużyć. Terapia się kończy, kiedy dostrzeżone zostają przez klienta i terapeutę konstruktywne zmiany w postrzeganiu problemu, świadomości własnego wpływu na otoczenie i zdolności generacji możliwości do progresu. Przy takich korzystnych wynikach pracy i za obopólna zgodą proces terapeutyczny zostaje zakończony.